Mag ik een houtkachel blijven stoken?
De laatste jaren wordt er steeds meer gesproken over houtkachels. Terwijl ze vroeger vooral werden gezien als een gezellige en goedkope manier om het huis te verwarmen, gaat het vandaag de dag steeds vaker over de mogelijke gezondheidsrisico's. Fijnstof en rook kunnen namelijk een negatieve invloed hebben op de luchtkwaliteit in en rondom je huis. Buren kunnen er ook hinder van ondervinden. In dit artikel lees je er meer over!
Wanneer komt er een verbod op houtkachels?
Op dit moment is er in Nederland geen algeheel verbod op houtkachels, en zijn daar ook geen plannen voor. Er worden wel meer regels opgesteld rondom houtkachels. Sinds 1 januari 2022 zijn de richtlijnen van de Europese Ecodesign dat nieuwe houtkachels moeten voldoen aan strengere eisen voor de efficiëntie van energie en de uitstoot van fijnstof. Oudere toestellen mogen nog wel gebruikt worden, maar deze voldoen vaak niet aan deze normen.
De gemeente speelt hier ook een rol in. Verschillende gemeenten hanteren al stookadviezen of tijdelijke verboden bij ongunstige weersomstandigheden (zoals windstil of mistig weer, waardoor rook blijft hangen). Er is ook discussie in de politiek over de gezondheidsrisico's van houtrook, maar een landelijk verbod op het bezit of gebruik van houtkachels is niet aan de orde.
Wanneer mag je geen houtkachel stoken?
Het wordt niet altijd aangeraden om je houtkachel te gebruiken. In Nederland wordt de Stookwijzer van het RIVM gebruikt. Deze geeft per postcodegebied advies op basis van luchtkwaliteit en weersomstandigheden. Bij code oranje of rood wordt het afgeraden om te stoken, omdat rook dan blijft hangen en voor extra luchtvervuiling en gezondheidsproblemen kan zorgen. Verschillende gemeenten gaan nog verder en stellen bij dit soort situaties een stookverbod in. Op dat moment is het verboden om te stoken met hout.
Daarnaast is het verboden om afval en behandeld hout te verbranden, omdat dit schadelijke stoffen uitstoot. Ook mag je geen ernstige hinder veroorzaken voor buren of de omgeving.
Concluderend is dat je niet mag stoken bij een stookverbod, bij slechte luchtkwaliteit, met verboden brandstoffen of wanneer je overlast veroorzaakt.
Wat kun je wel en niet stoken in een houtkachel?
In een houtkachel kun je het beste alleen schoon en droog hout gebruiken. Nat hout brandt minder goed, geeft minder warmte en zorgt voor meer rook. Je kunt de droogte van het hout meten met een vochtmeter: het hout moet minder dan 20% vocht bevatten. Daarnaast kun je ook speciale houtbriketten gebruiken die gemaakt zijn van schoon zaagsel, zonder speciale toevoegingen. Douglashout stoken en essenhout stoken zijn allemaal goede keuzes, mits het hout goed droog is. Berkenhout stoken in een houtkachel is ook een goede keuze. Het brandt namelijk gemakkelijk, geeft een mooi vlammenspel en produceert relatief veel warmte.
Wat niet aan te raden is om te stoken, zijn onder andere afvalhout, papier, plastic of ander huisafval. Doe je dit wel, dan komt er vieze rook uit de schoorsteen met schadelijke stoffen die slecht zijn voor de gezondheid en het milieu. Stoken met behandeld hout is verboden. Ook vervuilt je kachel of schoorsteen hierdoor veel sneller. Kies dus altijd voor schoon en droog hout: dat is veiliger, schoner en prettiger voor iedereen.
Wanneer mag de houtkachel gebruikt worden?
Bij goede omstandigheden en bij gebruik van de juiste brandstof kun je de houtkachel aansteken. Het belangrijkste is dat je gebruikmaakt van schoon en droog hout, dat goed brandt en weinig rook afgeeft. De lucht moet daarbij goed zijn: bij windstil of mistig weer blijft de rook hangen en komt er veel fijnstof in de lucht. Daarom is er de Stookwijzer van het RIVM, die aangeeft of het wel of niet verstandig is om te stoken. Staat de wijzer op groen of geel? Dan kun je meestal zonder problemen de kachel aansteken.
Let er daarnaast ook goed op of er in jouw gemeente geen tijdelijk stookverbod geldt. Verschillende gemeenten verbieden stoken bij bepaalde weersomstandigheden of een slechte luchtkwaliteit. Verder geldt: steek de kachel pas aan als je buren er geen last van hebben en gebruik alleen schoon en droog hout. Zo stook je gezellig, veilig en schoon!
Wat zijn de voorwaarden bij aanschaf van een houtkachel?
Niet alle houtkachels mogen tegenwoordig zomaar verkocht of geplaatst worden. Sinds 1 januari 2022 moeten alle nieuwe houtkachels voldoen aan de Europese Ecodesign-regels. Dat betekent dat ze energiezuinig moeten zijn en minder fijnstof en schadelijke stoffen mogen uitstoten. Oudere modellen die voor die tijd zijn gekocht, mag je nog gewoon gebruiken, maar deze zijn vaak minder schoon en zuinig.
Wanneer je nu een nieuwe kachel wilt aanschaffen, let dan op het Ecodesign-label en ook op een keurmerk zoals het Energielabel, die extra streng zijn op schone verbranding. Open haarden en oude, niet-gekeurde houtkachels worden steeds meer afgeraden en in sommige gemeenten zelfs verboden bij nieuwbouw. Kortom, alleen moderne, goedgekeurde houtkachels die aan de Ecodesign-norm voldoen, zijn nog toegestaan om aan te schaffen.